Wat is Montessori speelgoed? En waarom kiezen bewuste ouders hiervoor?

Als ouder wil je je kind niet alleen blij maken met speelgoed, maar ook iets meegeven: zelfstandigheid, creativiteit en een gevoel van vertrouwen. Precies dat is waar Montessori speelgoed op gericht is. Maar wat maakt iets nou ‘Montessori’? En waarom sluit dit zo goed aan bij ouders die bewust kiezen?

In deze blog leggen we het uit. Praktisch, verdiepend en eerlijk. Want bij De kleine lama verkopen we geen klassiek Montessori-leermateriaal, maar wél speelgoed dat Montessori-waarden ondersteunt.

Wie was Maria Montessori en waar staat haar visie voor?

Maria Montessori (1870–1952) was een Italiaanse arts en pedagoge, en één van de eerste vrouwen die geneeskunde studeerde in Italië. Tijdens haar werk met kinderen in achtergestelde wijken merkte ze dat kinderen van nature leergierig zijn, zolang ze de vrijheid krijgen om in hun eigen tempo te ontdekken. Ze ontwikkelde een onderwijsmethode waarin kinderen zelfstandig mogen kiezen wat ze doen, met materialen die precies zijn afgestemd op hun ontwikkelingsfase.

Montessori geloofde sterk in: “Help mij het zelf te doen.” In plaats van uitleggen of sturen, creëer je als ouder of opvoeder een omgeving waarin een kind zélf kan ervaren, oefenen en leren. Niet door prestatie, maar door herhaling, concentratie en zintuiglijke prikkels. Spel is daarbij geen tijdverdrijf, maar een vorm van serieus werk voor een jong kind.

Deze visie leeft tot op de dag van vandaag voort in Montessori-onderwijs én in het soort speelgoed dat daarop geïnspireerd is.

Wat maakt iets ‘Montessori speelgoed’?

Klassiek Montessori-materiaal herken je aan:

• Eenvoud en één duidelijke functie per voorwerp
• Natuurlijke materialen zoals hout of metaal
• Zelfcorrigerend karakter: een kind ziet zelf of het klopt
• Afstemming op een specifieke ontwikkelingsfase

Denk aan insteekborden, telmateriaal, zintuiglijke blokken of schrijfvoorbereidende platen. Deze materialen worden veelal gebruikt in Montessori-scholen en komen van gespecialiseerde merken zoals Nienhuis.

Maar… hebben wij Montessori speelgoed in de webshop?

Nee, niet in de klassieke zin. Bij De kleine lama verkopen we geen AMI-gecertificeerde leermiddelen, oftewel het officiële lesmateriaal dat wordt gebruikt op Montessorischolen. Deze materialen zijn speciaal ontwikkeld volgens de strikte richtlijnen van de Association Montessori Internationale (AMI), de organisatie die werd opgericht door Maria Montessori zelf. Ze zijn bedoeld voor klassikaal gebruik, hebben één specifiek leerdoel en zijn vaak zelfcorrigerend.

Wat wij wél aanbieden, is Montessori-vriendelijk speelgoed. Daarmee bedoelen we: speelgoed dat aansluit bij de waarden van Montessori. Denk aan:

• Rustige vormen zonder overprikkeling
• Gemaakt van natuurlijke materialen zoals hout of zijde
• Gericht op concentratie, zintuiglijke beleving en zelfstandig spel

Ons aanbod is dus geen officieel schoolmateriaal, maar past uitstekend bij gezinnen die de Montessori-gedachte ook thuis willen toepassen, op een warme, toegankelijke manier.

Waarom eenvoud zo belangrijk is

Montessori speelgoed lijkt op het eerste gezicht simpel, dat is precies de bedoeling. Eenvoud geeft ruimte aan concentratie. Een kind kan zich beter verdiepen in een handeling als er geen afleiding is van geluiden, felle kleuren of lichtjes.

Eenvoudig speelgoed moedigt herhaling aan. Denk aan een bal die steeds opnieuw wordt gerold, een toren die telkens opnieuw wordt opgebouwd. Herhaling versterkt het leervermogen en het zelfvertrouwen.

Zelfcorrigerend materiaal: leren door zelf te ontdekken

Een belangrijk kenmerk van Montessori-materiaal is dat het kind zélf kan controleren of iets klopt. Bijvoorbeeld:

• Een puzzelstuk past maar op één manier
• Een blokje valt alleen in de juiste vorm
• Een schroef draait maar in één richting

Ook al bieden wij geen volledig zelfcorrigerend leermateriaal aan, veel van ons speelgoed laat kinderen wel op eigen kracht experimenteren en leren.

Montessori en slow parenting

De Montessori-filosofie sluit goed aan bij ouders die bewust opvoeden, vertragen en observeren. In plaats van veel speelgoed aanbieden, kies je bewust voor een paar materialen die écht iets bijdragen.

In dat opzicht sluiten ook merken als Grapat en Sarah’s Silks goed aan bij de Montessori-visie. Niet omdat ze ‘officieel’ Montessori zijn, maar omdat ze rust, openheid en zintuiglijk spel bevorderen.

En wat heeft dat met duurzaamheid te maken?

Montessori en duurzaamheid gaan goed samen. Denk aan:

• Natuurlijke materialen zoals hout, stof of metaal
• Tijdloze ontwerpen zonder plastic of batterijen
• Lang speelplezier en herbruikbaarheid binnen het gezin

Bij De kleine lama kiezen we speelgoed dat gemaakt is om lang mee te gaan – mooi, veilig en eerlijk geproduceerd.

Praktisch: Waar begin je als je wilt gaan voor Montessori speelgoed?

Zoek je Montessori-vriendelijk speelgoed? Denk aan:

• Houten sorteerspelletjes zoals bijvoorbeeld Mis and Match van Grapat
• Simpele stapel- of balansmaterialen zoals van Goki
• Vrij spelmateriaal met structuur, zoals een houten schroefbord
• En motorisch uitdagend speelgoed zoals de klimdriehoek van Ette Tete (vanuit het gedachtengoed van Pikler, maar vaak gewaardeerd in Montessori-gezinnen)

Let vooral op wat het speelgoed mogelijk maakt: herhaling, focus, zintuiglijk spel en zelfstandigheid.

Een bewuste speelomgeving, ook zonder klassiek Montessori-materiaal

Je hebt geen AMI-leermiddelen nodig om je kind op een Montessori-achtige manier te laten spelen. Met rustige, natuurlijke en goedgekozen materialen geef je ruimte om te ontdekken, te herhalen en zelf te groeien.

Onze selectie sluit daar bewust op aan; Montessori-vriendelijk, maar mét oog voor wat echt werkt binnen de thuissituatie.

Meer lezen over bewust spelen en duurzaam speelgoed?

Deze blog maakt deel uit van onze serie over bewust spelen en duurzaam speelgoed. Binnenkort lees je meer over verwante pedagogieken, zoals de Waldorf-visie:

→ Wat is Waldorf speelgoed? En waarom stimuleert het de fantasie van je kind zo sterk

Ontdek hoe zachte vormen, natuurlijke materialen en open spel bijdragen aan de creatieve ontwikkeling van je kind en welke merken daarbij passen.